نرم افزار BPMS

نرم افزار BPMS

ناگفته های انتخاب نرم افزار BPMS

 

انتخاب غیرکارشناسی و نامناسب نرم افزار BPMS می تواند آسیب های جدی در روند یکپارچه سازی رویه های سازمانی ایجاد نموده و علاوه بر تحمیل هزینه های جبران ناپذیر، شرایط سازمان را نیز پیچیده تر از قبل نماید.

در بسیاری منابع معتبر، معیار های فراوانی متجاوز از700 آیتم ارزیابی برای انتخاب نرم افزار BPMS ذکر شده که این عناوین جزء شروط اولیه انتخاب صحیح نرم افزار می باشد اما در روند انتخاب درست یک نرم افزار BPMS قطعا کافی نخواهند بود.

لذا اینجاست که توجه به شاخص های حیاتی در انتخاب نرم افزار BPMS برای یک سازمان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و حتی می تواند در مقام یک مزیت ویژه رقابتی برای شرکت های ارائه دهنده مطرح گردد.

ناگفته های انتخاب BPMS
Banerhaye--BPMS-3-tablet-min

 

آنچه پیدار در مسیر انتخاب بهترین نرم افزار BPMS به عنوان عوامل حیاتی بدان توجه دارد عبارت است از:

  • پشتیبانی کامل از BPMN2 شرط لازم اما ناکافی
  • اهمیت داده و امکانات فرم سازی قوی
  • ضرورت توجه به انتقال و جابجایی داده های قبلی در بستر جدید
  • اهمیت گزارش سازی یکپارچه
  • اهمیت حضور مستمر کارشناسان فنی خبره در طول طراحی و اجرای فرآیند
  • وجود سیستم ها یا فرآیند های آماده مبتنی بر نرم افزار BPMS
  • امکان تفکیک فضای توسعه از اجرا

شایان ذکر است توجه به شاخص های کلیدی فوق در راستای انتخاب بهترین نرم افزار BPMS از این منظر اهمیت می‌یابد که معمولا پروژها بدون در نظر داشتن این ملاحظات به نتیجه نرسیده و با شکست جدی مواجه خواهند شد.

 اهمیت داده و امکانات فرم سازی قوی در نرم افزار BPMS

داده های سازمانی جزء ارکان اصلی و پایه اجرای فرآیند در هر سازمان بوده و لذا مدیریت داده نقش کلیدی در فرآیند هوشمند سازی رویه ها و ساختارهای سازمانی ایفا می نماید.

به طور کلی مدیریت داده به معنی آن است که بتوان داده های موجود سیستم را به درستی در نرم افزار ها و ابزار های سازمانی مدل نمود آنگونه که ترسیم و تعریف فرآیند های سازمانی در بستر نرم افزار و نهایتا استفاده سهل و بهینه کاربران از آن ها، به بهترین شکل ممکن محقق گردد.

بنا براین قبل از اجرای هر فرآیندی، یکسری اطلاعات پایه سازمانی در حوزه های مختلف همان سازمان نیاز خواهد بود که چنانچه نرم افزار مورد استفاده در بخش مدیریت داده، نتواند ابزار های مناسب کاربردی مثلا فرم ساز قوی یا دیگر امکانات مناسب را در اختیار قرار دهد، نهایتا سیستم در جمع آوری اطلاعات یا ایجاد بانک های جامع با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.

فرآیندساز (BPMN2)

به طور نمونه بهره گیری از فرم ساز قدرتمند که بتواند انواع داده ها را پشتیبانی و در از دیتابیس اصلی یافت نماید، یا امکان فرمول نویسی داشته و یا فضای ساده ای در پروسه ورود داده برای کاربران فراهم نماید، از نمونه های یک بستر نسبتا خوب در بخش مدیریت داده نرم افزار BPMS می باشد.

 بنا براین اگر بخواهیم پارامتر های مهم در بخش مدیریت داده را به اختصار ذکر نماییم باید بگوییم یک نرم افزار BPMS منتخب، در حوزه مدیت داده بویژه در بخش های اصلی مانند جمع آوری اطلاعات پایه، ورود و ذخیره داده ها و نیز امکان طراحی فرم های پیشرفته و پیچیده، با گرافیک و ظاهر مناسب؛ از توانمندی لازم برخوردار باشد.

پشتیبانی کامل از BPMN2 شرط لازم اما ناکافی

 

علی رغم آنکه توجه به خواستگاه نرم افزار BPMS، استفاده از استانداردهای BPMN2 در مدلسازی فرآیند ها است و در واقع این استاندارد ها را تبدیل به نرم افزار می کند، اما توجه صرف به بحث فرآیندی و تمرکز به آن می تواند محدودیت هایی نیز ایجاد نماید.

به طور کلی 20 الی 30 المان اصلی در BPMN2 وجود دارد که مبنی تصویر سازی در دیاگرام فرآیند می باشد. اینکه BPMS ها چه درصدی از این المان ها را استفاده و تبدیل به نرم افزارکرده اند از تفاوت های  موجود در نرم افزار های BPMS می باشد.

شاید در نگاه اول ایده آل به نظر رسد که نرم افزار BPMS کل این المان ها را را به یک میزان پوشش داده و تبدیل به نرم افزار نماید اما واقعیت این است که لزوما این موضوع برای رسیدن به یک نرم افزار جامع کفایت نمی کند زیرا بسیاری از این المان ها از لحاظ کاربرد عملیاتی و اهمیت شان در طراحی فرآیند بسیار کم و در معیارهای انتخاب، دارای وزن قابل توجه نمی باشند.

 در حقیقت اهمیت المان های اصلی دراستاندارد BPMN2 تابعی از قانون بیست هشتاد می باشد؛ یعنی 20% درصد آن ها از لحاظ اهمیت برای ساپورت 80% طراحی فرآیند ها کفایت می نماید. در نتیجه اگر در انتخاب نرم افزار BPMS صرفا به کامل بودن میزان پوشش دهی المان ها توجه شود، احتمالا در مسیر انتخاب درست دچار یک انحراف قابل توجه خواهیم شد و به دلیل غفلت از سایر شاخص های مهم دیگر(که در ادامه به ذکر آن ها می پردازیم)، درنهایت ممکن است یک Working Engine خوب بدست آید اما نرم افزار از لحاظ قدرت فرم سازی، گزارش سازی یا مدیریت داده ضعف های اساسی داشته و اهداف اصلی یک سازمان را محقق نکند. لذا در این شرایط پروژه های فن آوری اطلاعات سازمان با شکست های جدی مواجه خواهد شد.

برای پیگیری از این اتفاق و هدایت پروژه در مسیر اهداف سازمانی برخی از مهم ترین شاخص های قابل توجه در انتخاب نرم افزار مناسب در ادامه مطالب ذکر شده است.

ضرورت توجه به انتقال و جابجایی داده های قبلی در بستر جدید

 

تجارب ما در پیدار که برآمده از اجرای پروژه های متعدد در سازمان های مختلف و در طول سالیان متمادی می باشد، موضوع انتقال داده و توجه ویژه به ابزارهای تسهیل کننده در مسیر کانورت اطلاعات را از مباحث کلیدی انتخابِ نرم افزار BPMS مطلوب می داند و وزن قابل توجهی در شاخص های ارزیابی برای آن قائل می باشد.

در حقیقت ما در دوره ای از عمر سازمان ها واقع شده ایم که بخش قابل توجهی از داده ها و اطلاعات کاربران، متمرکز در سیستم ها و در بستر های نرم افزاری مانند اکسل، اکسس و … می باشد. بنابراین در روند هوشمند­­سازی و استفاده از ابزار های فناوری اطلاعات، انتقال داده های قبلی به بستر جدید از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

از طرفی ماهیت برخی پروژه ها نیز به گونه ایست که گرفتن داده یکی از بخش های اصلی فرآیند می باشد و کاربران ترجیح میدهند داده های خود را در قالب فایل های اصلی (مثلا فایل اکسل) به تیم استقرار ارائه نمایند.

بنا بر این باید توجه نمود که هرچند فراهم کردن ابزار های انتقالِ داده جزء کارکردهای اصلی نرم افزار BPMS نمی‌باشد، اما مشکلات استفاده از ابزار های جایگزین خارج از بستر نرم افزار BPMS نیز، علاوه بر  تحمیل زمان بسیار زیادی بر سیستم؛ احتمال خطا را نیز افزایش خواهد داد بویژه در سازمان هایی که با گستردگی و حجم اطلاعات بسیار زیاد مواجه می باشند.

در نتیجه با توجه به ملاحظات فوق، وجود ابزار یکپارچه در هسته اصلی پردازشگر نرم افزار که بتواند انتقال داده را در همان محیط و با حفظ یکپارپگی به انجام رساند به نحوی که نیاز به ابزار های کانورت خارج از سیستم نرم افزار BPMS نباشد، سرعت و صحت عملیات را به شکل قابل ملاحظه ای افزایش داده و سازمان را در مسیر انتخاب یک ابزار هوشمند و نرم افزار BPMS یکپارچه ، به بهترین شکل ممکن هدایت خواهد نمود.

اهمیت گزارش سازی یکپارچه

 

مفهوم گزارش سازی چیزی فراتر از ارائه جداول یا ارائه داشبوردها و یا امکاناتی مثل پرینت و … می باشد. در حقیقت هدف ما در گزارش ساز، امکان هر نوع بازیابی اطلاعات از داده های وارد شده یا ذخیره شده به انواع مختلف گزارش و اشکال مد نظر کاربر می باشد. البته در این مورد هم مانند موضوع انتقال اطلاعات می توان از ابزار های بیرونی خارج از بستر نرم افزار BPMS ستفاده کرد اما مشکل اصلی در این روش، علاوه بر تحمیل هزینه مضاعف و کاهش دقت و صحت اطلاعات؛ پیچیده شدن فرآیند به واسطه لزوم اتصال پردازشکر به لایه های خام دیتابیس و نیز محدودیت ها و پیچیدگی های مربوط به حوزه UI می باشد، ضمن اینکه ابزارهای بیرونی معمولا کمترین میزان هماهنگی و انطباق با نرم افزار BPMS را نیز خواهد داشت.

در نتیجه وجود ابزار گزارش ساز در بستر نرم افزار م یتواند به یکپارچگی ساختار کمک نموده و کاربر در همان فضای نرم افزار BPMS مکان دسترسی به انواع گزارشات آماری به صورتلیستی، درختواره، تقویمی و …. با گرافیک و نمای مطلوب کاربران. بنابراین وجود ابزار قوی و یکپارچه در زمینه گزارش سازی به نحویکه قابلیت طراحی و دیزاین مناسب داشته و بتواند با تعریف انواع دسترسی ها، گزارشات مد نظر حوزه های مختلف را در اختیار کاربران گوناگون قرار دهد، از الزامات اجتناب ناپذیر یک نرم افزار BPMS ایده آل می باشد.

اهمیت حضور مستمر کارشناسان فنی خبره در طول طراحی و اجرای فرآیند

 

یکی از موضوعات اصلی و چالشی در مراحل آغازین استقرار نرم افزار BPMS، مسئله مهارت بکارگیری ابزار توسط کاربران داخل سازمان است. معمولا در فاز آغازین، کارشناسان سازمان توانایی لازم و تسلط کافی در استفاده از ابزارهای موجود نرم افزار را نداشته و در نتیجه در جریان استفاده با مشکلاتی مواجه اجرای پروژه را سخت و پیچیده می کند. از طرف دیگر بسیاری سازمان ها اساسا یا نیروی کافی برای تخصیص دادن به این موضوع را ندارند و یا مطابق سیاست های داخلی، ترجیح شان بر این است که اینگونه کارها از طریق برون سپاری به شرکت های مجری، در قالب دریافت خدمات پشتیبانی انجام گیرد.

 لذا ضرورت وجود تیم کارشناسی به منظور پشتیبانی های همه جانبه امری ضروری و البته خاص شرکت های ارائه دهنده محصولات بومی می باشد. چراکه معمولا شرکت هایی که خود توسعه دهنده نرم افزار نیستند و صرفا در جایگاه فروشنده، نمونه های خارجی را ارائه می کنند غالبا نمی توانند نیروی متخصص مورد نیاز سازمان را در اختیار گذاشته و به نوعی مشتریان خود را در مسیر استقرار و استفاده از نرم افزار BPMS، با چالش های متعدد رها خواهند نمود.

در نتیجه شرکت ها علاوه بر ارائه محصول ضروریست تیم متخصص جهت و ارائه آموزش های لازم به کاربران را در اختیار سازمان قرار بدهند. بنابر این حضور مستمر کارشناسان فنی خبره در طول طراحی و اجرای فرآیند نیز از دیگر نکات حیاتی انتخاب یک نرم افزار BPMS ایده آل می باشد.

 

وجود سیستم ها یا فرآیند‌های آماده مبتنی بر نرم افزار BPMS

 

اهمیت وجود فرآیندهای آماده در نرم افزار BPMS از دو منظر قابل توجه می‌باشد؛

  • تشابه موجود فرآیند سازمان ها در کل فرآیند (وجود نمونه های قبلی برای کل فرآیند): در برخی مواقع خود فرآیند دارای نمونه های قبلی مشابه دیگر بوده و سازمان ها ترجیح می دهند به دلیل تشابه های فرآیند هایشان، جهت تسهیل و تسریع عملیات، از نمونه های موجود استفاده نمایند.
  • تشابه موجود در فرآیند سازمان ها در بخش هایی از فرآیندها (وجود نمونه های قبلی برای بخشی از فرآیند): در مواردی که در شروع فرآیند، روند کاملا انحصاری و مخصوص یک سازمان است و به نوعی می توان گفت در نقطه شروع نمونه مشابه ندارد، اما غالبا در ادامه مسیر و روند تکمیل و توسعه نمونه های مشابه قبلی در خصوص آن ها وجود دارد.

با توجه به نکات فوق، ضرورت وجود فرآیند ها و سیستم های آماده در بستر نرم افزار BPMS و امکان بهره گیری از آن ها؛ از جمله ناگفته های قابل توجه در انتخاب نرم افزار مناسب خواهد بود که قطعا در کاهش زمان و تسهیل روند استقرار پروژه تاثیرات بسزایی خواهد داشت.

اهمیت وجود فرآیندهای آماده در نرم افزار BPMS از دو منظر قابل توجه می‌باشد؛

  • تشابه موجود فرآیند سازمان ها در کل فرآیند (وجود نمونه های قبلی برای کل فرآیند): در برخی مواقع خود فرآیند دارای نمونه های قبلی مشابه دیگر بوده و سازمان ها ترجیح می دهند به دلیل تشابه های فرآیند هایشان، جهت تسهیل و تسریع عملیات، از نمونه های موجود استفاده نمایند.
  • تشابه موجود در فرآیند سازمان ها در بخش هایی از فرآیندها (وجود نمونه های قبلی برای بخشی از فرآیند): در مواردی که در شروع فرآیند، روند کاملا انحصاری و مخصوص یک سازمان است و به نوعی می توان گفت در نقطه شروع نمونه مشابه ندارد، اما غالبا در ادامه مسیر و روند تکمیل و توسعه نمونه های مشابه قبلی در خصوص آن ها وجود دارد.

با توجه به نکات فوق، ضرورت وجود فرآیند ها و سیستم های آماده در بستر نرم افزار BPMS و امکان بهره گیری از آن ها؛ از جمله ناگفته های قابل توجه در انتخاب نرم افزار مناسب خواهد بود که قطعا در کاهش زمان و تسهیل روند استقرار پروژه تاثیرات بسزایی خواهد داشت.

امکان تفکیک فضای توسعه از اجرا

 

تغییرات در روند طراحی فرآیند های یک سازمان موضوعی اجتناب ناپذیر و غیر قابل انکار بوده و از ویژگی های یک سازمان پویا می باشد. از طرفی اعمال تغییرات مستمر بر روی سرور اصلی نیز ریسک های جدی در پی داشته و ممکن است مخاطراتی ایجاد نماید. در نتیجه نرم افزار BPMS باید این امکان را ایجاد نماید تا توسعه نرم افزار که به تبع تغییرات فرآیندی ایجاد خواهد شد و نیز انجام تست های لازم و نهایتا انتقال فرآیند جدید به سرور اصلی، در در فضای دیگری نیز امکان پذیر باشد.

همچنین این ویژگی در نرم افزار BPMS از قطعی های ناشی از اعمال اصلاحات و عدم دسترسی مقطعی کاربران به سیستم جلوگیری می نماید. ضمن اینکه توسعه همزمان می تواند به طور موازی از مسیر چندین تیم مختلف، با موضوعات مستقل پیگیری و پیاده سازی شود. لذا ضرورت توجه به قابلیت تفکیک فضای توسعه از اجرا و نیز امکان انتقال مستمر اطلاعات از سرور توسعه به سرور عملیاتی، از جمله ناگفته های انتخاب نرم افزار BPMS می باشد که عدم پرداختن به آن ممکن است در روند اصلاحات، سیستم رابا مخاطرات جدی و ریسک های توجه مواجه نماید.

 

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *